بررسی یک مقاله علمی؛
مناسبات بین‌المللی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی به عامل جذب دانشجویان تبدیل شد/ مدرکی با اعتبار جهانی
همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران با سایر دانشگاه‌های جهان باهدف بالا بردن رتبه علمی دانشگاه و رسیدن به استانداردهای جهانی، مهم‌ترین عامل در انتخاب این دانشگاه برای ادامه تحصیل از نظر دانشجویان است.
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، لاله قلی‌پور؛ در سال‌های اخیر، تغییرات گسترده‌ای در چشم‌انداز، چگونگی مدیریت، ساختار و وضعیت آموزش عالی جهان در سطح بین‌المللی رخ‌داده است. این تغییرات بر چگونگی عملکرد مؤسسات آموزش عالی تأثیرگذار بوده است و در چنین شرایطی دانشگاه‌ها همواره درصدد کسب مزیت رقابتی از طریق ایجاد و تقویت عوامل مؤثر بر این امر هستند. علاوه بر آن، رقابت در مراکز آموزش عالی در سطح بین‌المللی و ملی رو به افزایش است. در این خصوص دانشگاه‌های بین‌المللی برای جذب هرچه بیشتر دانشجویان از ابزارهایی نظیر؛ دانش مدیریت، تبلیغات و به‌کارگیری روش‌های پیشرفته بازاریابی استفاده می‌کنند.
بسیاری از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی در سطح بین‌المللی و برخی در سطح ملی درصدد شناسایی و برآورد نیازهای فراگیران خود به‌منظور برنامه‌ریزی فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی خود هستند تا از این طریق سلایق آن‌ها را شناسایی و نیازهای ویژه مخاطبان خود را مدیریت کنند. عوامل متعددی در انتخاب دانشگاه برای تحصیل از طرف دانشجویان اثرگذار است. برخی از این عوامل مربوط به دلایل فردی و برخی دیگر مرتبط با عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است.
از میان دانشگاه‌های کشور، دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان، سومین دانشگاه جهان از دیدگاه شمار دانشجو و بزرگ‌ترین دانشگاه حضوری جهان و به‌طور مشخص‌تر؛ دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران به علت موقعیت راهبردی آن (تأمین، حفظ و ارتقای سطح سلامت جامعه) در رتبه‌بندی جهانی ۲۰۱۹ شانگهای در موضوعات مختلف علوم پزشکی ازجمله فناوری‌های پزشکی، علوم دهان و دندانپزشکی، داروسازی و علوم دارویی توانست جزو رتبه‌های زیر ۴۰۰ دانشگاه‌های جهان قرار داشته و نیز در رتبه‌های برتر کشور قرار دارد.
بررسی‌هایی که در مورد دانشگاه آزاد اسلامی انجام‌شده است، نشان می‌دهد تنها هزینه تحصیل، عامل اصلی در انتخاب دانشگاه نیست و عوامل مهم دیگری مانند فرصت‌های شغلی، چشم‌انداز دانشگاه، اشتغال فارغ‌التحصیلان، موقعیت دانشگاه و کیفیت دوره نیز از سوی دانشجویان در انتخاب دانشگاه آزاد اسلامی مؤثر هستند و به‌عنوان عوامل مؤثر در انتخاب دانشگاه در نظر گرفته‌شده است.
سید حمید جمال‌الدینی، استادیار دانشکده علوم و فناوری نوین، دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی در مقاله «شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر انتخاب دانشگاه آزاد اسلامی از نظر دانشجویان موردمطالعه؛ دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران» عوامل مؤثر بر انتخاب دانشجویان را بررسی کرده است.
عوامل تعیین‌کننده در ارزیابی کیفیت واقعی دانشگاه‌ها تعیین‌کننده
نویسنده مقاله در مقدمه با اشاره به اینکه دانشگاه‌های کشورهای مختلف، سیاست خاصی برای جذب دانشجویان اتخاذ می‌کنند، عنوان می‌کند، «کشور مالزی رقابتی فزاینده را در دانشگاه‌های خود برای جذب دانشجو چه در سطح ملی و بین‌المللی برنامه‌ریزی کرده است. این دانشگاه‌ها عواملی مانند؛ مکان دانشگاه، شهرت دانشگاه، برنامه‌های دانشگاه، کمک‌های مالی دانشگاه، تسهیلات آموزشی، هزینه، فرصت اشتغال، فضا و زیبایی را به‌عنوان مزیت رقابتی خود در نظر گرفته است.»
مؤسسات آموزش عالی در تحقیق این پژوهشگر به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند، «دانشگاه‌هایی بسیار بزرگ که وسعت زیادی دارند، دانشگاه‌هایی که دارای تعداد زیادی دانشجو هستند و دانشگاه‌هایی دارای امکانات پیشرفته و کیفیت ویژه که فراهم آورنده فرصت‌های شغلی فراوانی برای دانشجویان هستند.» به گفته وی، «این عوامل تأثیر مثبتی نیز بر جایگاه دانشگاه‌ها در رتبه‌بندی مؤسسات آموزش عالی دارد و می‌تواند نشان‌دهنده کیفیت واقعی آن دانشگاه باشد.»
مدرک پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی در سازمان بهداشت جهانی دارای اعتبار جهانی است
جمال‌الدینی با بیان اینکه پژوهشی در سال ۲۰۰۶ توسط دانشگاه کمبریج انگلستان انجام‌شده که شاخصه‌های آن برای انتخاب دانشگاه توسط دانشجویان متفاوت است، می‌نویسد، «مواردی مانند نوع و ماهیت رشته‌های تحصیلی، شهرت دانشگاه و شهریه از عوامل تأثیرگذار بر انتخاب دانشجویان این دانشگاه است.»
تحقیق‌های بسیاری در این پژوهش به‌عنوان سابقه آمده است. یکی از این سوابق مربوط به مطالعه‌ای است که در سال ۲۰۰۶ انجام شد. وی دو رویکرد اصلی را برای انتخاب دانشجویان برای دانشگاه‌ها معرفی می‌کند، «رویکرد مشتری‌مداری و ارتباط با بازار کار برای اشتغال و برنامه‌های آموزشی و پژوهشی رشته‌های تحصیلی و هزینه آن‌ها.»
دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، دانشگاهی با رسالت تولید علم و فناوری و رفع نیازهای کشور
دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در ۲۷ خرداد ۱۳۶۴ تأسیس شد و فعالیت آموزشی خود را با چهار رشته تحصیلی پزشکی در مقطع دکتری حرفه‌ای، پرستاری و مامایی در مقطع کارشناسی و علوم آزمایشگاهی در مقطع کاردانی آغاز کرد. نویسنده مقاله دراین‌باره می‌گوید، «این واحد دانشگاهی به‌عنوان یکی از مراکز مهم آموزش عالی؛ آموزش (تربیت نیروی انسانی متخصص و متعهد) درمان (ارتقاء سطح سلامتی اعضاء جامعه(پژوهش و تولید علم و فناوری، رفع نیازهای کشور، ارتقا و توسعه علمی-فرهنگی و فنی را سرلوحه خود قرار داده است.»
بیشتر بخوانید:
- آموزش و تربیت افراد متخصص در رشته هوش مصنوعی به‌منظور رفع نیازهای کشور
- خوشدل: حوزه سلامت، سرمایه اصلی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران است
- تشکیل کمیته‌های تخصصی برای تحقق سند راهبردی ۵ ساله دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران
این استاد دانشگاه معتقد است، رابطه ضرورت و اهمیت پژوهش این‌گونه تبیین می‌شود که «با شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر انتخاب دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران از دیدگاه دانشجویان، متصدیان، برنامه‌ریزان، مدیران و سیاست‌گذاران دانشگاه آزاد اسلامی درصدد شناخت نقاط قوت و ضعف مدیریت دانشگاه برآیند و با تلاش و برنامه‌ریزی مناسب تهدیدها را به فرصت تبدیل کنند و گام‌هایی را در راستای مقابله با بحران‌های درونی و بیرونی بردارند.»
البته جمال‌الدینی از سوی دیگر ضرورت پژوهش حاضر را مربوط به این مسئله می‌داند که «دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی ایران هنوز به‌صورت جدی به رقابتی شدن دانشگاه‌ها و در نظر گرفتن نیازهای مخاطبان خود توجهی نمی‌کنند و روند پذیرش دانشجویان همواره مبتنی بر کنکور و پذیرش از طریق سازمان سنجش است.»
وی ادامه می‌دهد، «در این بین دانشگاه‌هایی موفق هستند که بتوانند نیازهای مخاطبان خود را شناسایی و مزیت رقابتی خود را نسبت به دیگر دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی معرفی کنند. دانشجویان و داوطلبان نیز مبنای تصمیم‌گیری و انتخاب دانشگاه را بر اساس تأمین نیازهای خود و با سایر عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی فردی خود در نظر گیرند.» بنابراین، با توجه به مباحث مطرح‌شده در خصوص دلایل انتخاب دانشگاه، پرسش اصلی پژوهش آن است که دلایل انتخاب دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران از دیدگاه دانشجویان چیست و اولویت‌بندی دانشجویان برای انتخاب چگونه است؟
نویسنده مقاله عوامل مؤثر بر انتخاب دانشگاه را در ۹ عامل، مشخص می‌کند که عبارتند از «امکانات، شهرت (بِرَند)، کیفیت، عوامل اجتماعی، عوامل فردی، ارتباط با بازار کار، دانشجویی- فرهنگی، روابط بین‌الملل، عامل اقتصادی.»
نتایج آزمون فریدمن که این پژوهش بر طبق آن انجام شد در رتبه‌بندی ۹ عامل شناسایی و تأییدشده نشان داد که به ترتیب عوامل؛ ارتباطات بین‌المللی، عامل اجتماعی، امکانات، شهرت، ارتباط با بازار کار، عامل فردی، کیفیت، دانشجویی- فرهنگی و در نهایت عامل اقتصادی، بیشترین تا کمترین رتبه را در عوامل مؤثر بر انتخاب دانشگاه از نظر دانشجویان داشته است.
همان‌گونه که نتایج پژوهش نشان می‌دهد عامل ارتباطات بین‌المللی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران با سایر دانشگاه‌های جهان از مهم‌ترین و اساسی‌ترین عوامل موثر بر انتخاب دانشجویان این دانشگاه است.
دانشگاه‌های کشورهای مختلف، سیاست خاصی برای جذب دانشجویان اتخاذ می‌کنند
به‌زعم این پژوهشگر، «نتایج این بخش از پژوهش نشان‌دهنده اهمیت تعامل و همکاری‌های بین‌المللی در راستای توسعه کیفی و گسترش رشته‌های دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران باهدف بالا بردن رتبه علمی دانشگاه در بین دانشگاه‌های سراسر دنیا و رسیدن به استانداردهای جهانی در حوزه آموزش، پژوهش و فن‌آوری است.»
وی ادامه می‌دهد، «دومین رتبه و اولویت از نظر دانشجویان مربوط به عامل اجتماعی با شاخصهای امکانات رفاه شهری در محیط اطراف دانشگاه، امنیت شهری که دانشگاه در آن قرار دارد و نزدیکی دانشگاه به محل زندگی است.» سومین رتبه و اولویت ازنظر دانشجویان نیز در نتایج این پژوهش، مربوط به امکانات با شاخصهای امکانات کتابخانه و آزمایشگاهی دانشگاه و امکانات رفاهی است.
چهارمین رتبه و اولویت از نظر دانشجویان مربوط به شهرت دانشگاه با شاخصهای شهرت اخلاقی دانشگاه، عنوان دانشگاه، شهرت علمی اساتید و شهرت و اعتبار ملی دانشگاه است. پنجمین رتبه و اولویت ازنظر دانشجویان مربوط به ارتباط با بازارکار با شاخصهای فرصت‌های ایجاد کار پاره‌وقت در حین تحصیل، قابلیت دانشگاه برای آشنایی دانشجو با محیط کار و قابلیت دانشگاه در راستای آموزش‌های عملی مرتبط با بازار کار است. شِشُمین رتبه و اولویت ازنظر دانشجویان مربوط به عامل فردی با شاخصهای علاقه شخصی و توصیه دیگران است.
هفتمین رتبه و اولویت از نظر دانشجویان که در این مقاله مورد ارزیابی قرار گرفت، مربوط به کیفیت با شاخصهای تنوع رشته‌ها و گرایش‌های مختلف، کیفیت آموزشی ارائه‌شده، کیفیت ارتباط کارکنان با ارباب‌رجوع و امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر است. این استاد دانشگاه در خصوص کیفیت آموزشی فعالیت‌های دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران می‌نویسد، «این واحد دانشگاهی نه‌تنها در پیشبرد اهداف خود در زمینهٔ آموزشی بسیار موفق عمل کرده است بلکه در ایجاد زمینه تحقیق و پژوهش برای دانشجویان و اعضای هیئت‌علمی نیز امتیازات زیادی کسب کرده است. ثبت اختراعات متعدد توسط هیئت‌علمی و دانشجویان٬ انتشار ده‌ها مقاله در مجالت علمی و معتبر داخلی و بین‌المللی ISI و تجهیز و راه‌اندازی کتابخانه اینترنتی که دسترسی به آخرین ژورنال‌ها و مجلات علوم پزشکی را میسر می‌سازد. مدرک پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی نیز در سازمان بهداشت جهانی دارای اعتبار جهانی است.»
هشتمین رتبه و اولویت از نظر دانشجویان مربوط به عامل دانشجویی-فرهنگی با شاخصهای فعالیت‌های فوق‌برنامه تفریحی و علمی، تأکید دانشگاه بر رفتارهای دینی و مذهبی و توانمندی دانشگاه در استفاده از استعدادهای بالقوه دانشجویان است. نهمین رتبه و اولویت از نظر دانشجویان مربوط به عامل اقتصادی با شاخص پرداخت شهریه است که این نشان از اولویت کمتر دانشجویان برای انتخاب دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران از نظر شهریه، هزینه و اهمیت عوامل دیگر نسبت به پرداخت شهریه است.
انتهای پیام/۴۱۶۷/پ
انتهای پیام/
